ΗΤΑΝ ξεχωριστά συγκινητική την Δευτέρα 23η Ιανουαρίου 2023 η τελετή αποδέσμευσης Εθνοφυλάκων της Λευκωσίας οι οποίοι, άλλοι μεν συμπλήρωσαν την υπό του νόμου προβλεπόμενη χρονική διάρκεια υπηρεσίας στους Λόχους Κατοικημένων Τόπων, άλλοι δε και την εθελοντική επιπρόσθετων ετών ένοπλη υπηρεσία τους.
Ξεχώρισε η τελετή διότι, σε αυτήν ολοκλήρωσε την πολύχρονη εθελοντική του συμμετοχή στους ένοπλους υπερασπιστές της πρωτεύουσας ένας ήδη ογδοντάχρονος πολίτης - οπλίτης, ο γηραιότερος παγκυπρίως εκ των Εθελοντών Εθνοφυλάκων.
Ήταν στο στρατόπεδο που φέρει το όνομα του ήρωα της ΕΟΚΑ ΗΛΙΑ ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΚΟΥ, έδρα της 4ης Ταξιαρχίας της Εθνικής Φρουράς, και ο 80ετής «απολυόμενος» ήταν ο δεύτερος ξάδελφος του ήρωα της ΕΟΚΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΑΤΣΗ, συνταξιούχος φυσικομαθηματικός, εθνοφύλακας λοχίας Γιάννης Φ. Μάτσης:
- Γεννημένος 7 Ιανουαρίου 1943 στο Παλαιχώρι, φοιτητής 21χρονος στην Αθήνα όταν ξέσπασε η Τουρκανταρσία του 1963-1964, διέκοψε τις σπουδές του και με πολλούς άλλους Κυπρίους φοιτητές έσπευσαν εθελοντές και εκπαιδεύτηκαν στην Χαλκίδα σε στρατόπεδο του Ελληνικού Στρατού.
- Ήρθε στην Κύπρο όταν τον Ιούνιο 1964 πρωτοσυγκροτήθηκε η Εθνική Φρουρά, ως ένας των εκπαιδευτών σε ένα από τα πρώτα της τάγματα. Στο 201 Τ.Π. στο Μπογάζι της Αμμοχώστου. Τάγμα το οποίο, μόλις συμπλήρωσε την βασική εκπαίδευση των νεοσυλλέκτων του, έλαβε μέρος στις ηρωικές μάχες Μανσούρας Τηλλυρίας τον Αύγουστο του 1964.
- Τρία χρόνια αργότερα, το 1967, όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο, επανήλθε για να συμπληρώσει το υπόλοιπο της στρατιωτικής του θητείας. Τοποθετήθηκε στο ΚΕΝ Λάρνακος και αργότερα στο 2ο Τακτικό Συγκρότημα της Μόρφου.
- Τον ολέθριο Ιούλιο 1974, στα 31 του χρόνια ο καθηγητής Γιάννης Μάτσης, κατετάγη στο 306 Τάγμα Επιστράτων της Λευκωσίας, το οποίο είχε την θλιβερή μοίρα να αυτοδιαλυθεί παγιδευμένο από τους Τούρκους εισβολείς στην Κερύνεια τη Δευτέρα 22 Ιουλίου 1974. Κατόρθωσε να ξεφύγει την αιχμαλωσία και από τον Άγιο Γεώργιο της Κερύνειας διέφυγε με άλλους επιζήσαντες συμπολεμιστές του στο Κάρμι και από εκεί στον Άγιο Ερμόλαο. Τις δεκαετίες που ακολούθησαν υπηρέτησε σε διάφορες μονάδες της Εθνικής Φρουράς ως έφεδρος. Αξιώθηκε να μετέχει και στην συγκροτηθείσα από το 1989 Εθνοφυλακή, στον Λόχο Κατοικημένων Τόπων Αγλαντζιάς - Δασουπόλεως της Λευκωσίας.
- Υπήρξε για τους νεαρότερους εν όπλοις συναδέλφους του ζωντανό υπόδειγμα συνεπούς, αθόρυβου, πειθαρχημένου, πάντα πρόθυμου και ακούραστου Εθνοφύλακα. Επέμεινε να παραμένει εθελοντής όλα αυτά τα χρόνια, πάντοτε παρών σε όλες τις εκπαιδεύσεις, ασκήσεις και βολές. Με το οπλοπολυβόλο του πάντα εθελοντής και στις ασκήσεις ΤΑΜΣ της 4ης Ταξιαρχίας με το τάγμα του.
Μιλώντας από το βήμα της τιμητικής τελετής, εκ μέρους όλων των αποδεσμευομένων, ο 80ετής εθνοφύλακας λοχίας του 42 ΤΕΘ Γιάννης Μάτσης, είπε και τα εξής:
... «Η Εθνοφυλακή μας, αποτελεί πράγματι σπουδαίο συλλογικό επίτευγμα της πολιτείας μας. Η οργάνωση, η εκπαίδευση, η πειθαρχία, ο δοκιμασμένος στα πεδία βολής οπλισμός μας, η 24ωρη εγρήγορση των πολιτών - οπλιτών κάθε κατοικημένου τόπου, είναι η δύναμη που πείθει τον απέναντι Αττίλα Κατακτητή να μην ρισκάρει προέλαση.
Διότι ξέρει ότι: Σε κάθε παράθυρο θα βρεθεί μια κάννη τυφεκίου εναντίον του. Σε κάθε ταράτσα ένα οπλοπολυβόλο. Σε κάθε γωνιά ένα πολυβόλο. Σε κάθε στροφή του δρόμου ένα αντιαρματικό. Στα χέρια εκπαιδευμένων, ικανών, πειθαρχημένων και ψυχωμένων μαχητών κάθε ηλικίας.
Θέλουμε να πούμε στους συναδέλφους μας που θα συνεχίσουν να υπηρετούν. Μην χάνετε ευκαιρία να εντατικοποιείτε την εκπαίδευσή σας. Να βρίσκεστε όσο πιο συχνά μπορείτε με τον ομαδάρχη, τον διμοιρίτη, τον λοχαγό, τον διοικητή σας. Να ξέρετε απ’ έξω και νεκατωτά το όπλο σας. Να το προσέχετε καθαρό, πανέτοιμο και ασφαλές στα σπίτια σας. Αποτελεί την ύψιστη ασφάλεια τής τιμής και της αξιοπρέπειάς μας.
Θέλουμε να πούμε στους αρμόδιους της πολιτείας μας, στην ιεραρχία του ΓΕΕΦ, στους διοικητές μας. Να αυξήσετε τις προσπάθειες αξιοποίησης των Εθνοφυλάκων και των Εφέδρων. Με περισσότερες ευκαιρίες εκπαίδευσης και ασκήσεων. Με πιο πολλύ οπλισμό και σύγχρονο υλικό. Με διαρκή αποφασιστικότητα να γίνεται η πατρίδα μας, πάντα πιο ισχυρή και μονιασμένη απέναντι στους Τούρκους Κατακτητές.
Με τη βεβαιότητα ότι θα ευλογήσει η Παναγία το έθνος μας. Και μια μέρα η Υπέρμαχος Στρατηγός μας, θα χαρεί να της ψάλλουμε τα νικητήρια τής απελευθέρωσης τών σκλαβωμένων εδαφών μας. Έχουσα το κράτος μας απροσμάχητον. Ο Θεός μαζί σας αδέλφια και καλή λευτεριά»...