ΦΤΓΡ. ΑΠ' ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ: Πρόσκληση στην κοινή εκδήλωση του 2018, των Γυμνασίων Μπιζανίου Ιωαννίνων και του Λανιτείου Γυμνασίου Λεμεσού, για τον ηρωικό Δήμαρχο Λεμεσού Χριστόδουλο Σώζο εθελοντή πολεμιστή στον Ελληνικό Στρατό που θυσιάστηκε πολεμώντας με Μάνλιχερ τυφέκιο 6.12.1912 στις επιχειρήσεις για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων.
ΕΙΝΑΙ 26η Οκτωβρίου ενεστώτος έτους η γιορτή για τα 113 χρόνια τής απελευθέρωσης τής Θεσσαλονίκης μας από τον μακραίωνα τουρκικό ζυγό: 26η Οκτωβρίου 1912 που μπήκε στην πόλη απελευθερωτής την ημέρα του πολιούχου της Αγίου Δημητρίου τού Μυροβλύτη, ο νικηφόρος των Βαλκανικών Πολέμων 1912-1913 ελληνικός μας στρατός,
- είναι 27η Οκτωβρίου κι ο ετήσιος πατροπαράδοτος σχολικός εορτασμός της Γαλανόλευκης σημαίας του ελληνικού μας έθνους,
- είναι και 28η Οκτωβρίου εφέτος, οι πανεθνικοί εορτασμοί για την 85η επέτειο του ηρωικού και νικηφόρου ΟΧΙ που αντέταξε και ενόπλως η «μικρή» Ελλάς στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την 28η Οκτωβρίου 1940, κατά του αήττητου μέχρι τότε Άξονα του ιταλικού Φασισμού τού Μπενίτο Μουσολίνι και του γερμανικού Ναζισμού τού Αδόλφου Χίτλερ.
ΜΝΗΜΗ ιστορικών γεγονότων, αλλεπάλληλων ημερομηνιών και εορτασμών. Αναγκαία για τη συλλογική, γενιά προς γενιά, υπενθύμιση. Για τον αναστοχασμό των θανατηφόρων Συμπληγάδων απ’ τις οποίες διασώθηκε ο Ελληνισμός. Και για την περήφανη συντήρηση τής συνείδησης και της πίστης εκείνης τής διά μέσου τών αιώνων ύπαρξης τού πυρήνα τής «μυστικής συνταγής» επιβίωσης και απελευθερωτικής αντίστασης τού ελληνκού μας έθνους. Του Γένους. Της Φυλής.
- Όπως επακριβώς το είχε γράψει στο κορυφαίο ποίημά του «Η 9η Ιουλίου 1821 εν Λευκωσία Κύπρου», ο εθνικός μας ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης: «Η Ρωμηοσύνη εν’ φυλή συνότζιαιρη του κόσμου. Κανένας εν εβρέθηκεν για να την ιξηλείψει. Κανένας, γιατί σσιέπει την που τά ‘ψη ο Θεός μου»...
- Όπως το βεβαίωσε το 1823 στον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν» ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός: «Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά»...
- Πάντοτε, επί χιλιάδες χρόνια, σταθερά ομοούσιο με του αρχαίου μας Θουκυδίδη, για το 431 προ Χριστού: «Το εύδαιμον το ελεύθερον το δε ελεύθερον το εύψυχον κρίναντες».
Και του πολύ αρχαιότερου Ομήρου μας στην Ιλιάδα: «Είς οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης»...
ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ πάντοτε πρωτίστως οφειλόμενες οι ύψιστες τιμές και η απέραντη ευγνωμοσύνη, όλων των κατοπινότερων γενεών, στη μνήμη Εκείνων που θυσιάστηκαν στους διαδοχικούς αγώνες του έθνους, αυτοπροαιρέτως μαχόμενοι για την ελευθερία. Οι αγώνες και η θυσία τους, διαρκές υπόδειγμα ευψυχίας και ένδοξο παράδειγμα λεβεντιάς για το πολυτιμότερο αγαθό της ανθρωπότητας: Την λευτεριά.
Ανάμεσα στις στρατιές των αθανάτων ηρώων, ευεργετική κρίνεται ανέκαθεν η υπενθύμιση, στους ζώντες κι επερχόμενους, και συγκεκριμένων από τις μορφές Εκείνων των Αρχαγγέλων της Λευτεριάς, στα εκάστοτε κρίσιμα σταυροδρόμια των αιώνων απ' όπου πέρασε η πατρίδα.
Τα ονόματά Τους, μυριάδες.
Τόσοι πολλοί που είναι βέβαιο ότι οι μέχρι σήμερα απόγονοι των οικογενειών Τους, λίγοι γνωρίζουν το ένδοξο παράδειγμα κάθε συγκεκριμένου μακρινού ήρωα πρόγονού τους.
ΠΡΙΝ 113 χρόνια, 26η Οκτωβρίου 1912, ήταν η ημέρα απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης, 21η μέρα από την έναρξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, στον οποίο οδήγησε νικήτρια την μικρή «Ελλαδίτσα της Μελούνας» και υπερδιπλασίασε την εδαφική επικράτεια του ελλα-δικού μας κράτους απελευθώντας, με τον στρατό και τον στόλο σύμπαντος του έθνους, την Μακεδονία, την Ήπειρο, την Θράκη το Αιγαίο και την Κρήτη, επιδέξιος της στρατηγικής, ο εκ της Κρήτης πρωθυπουργός από το 1910 Ελευθέριος Βενιζέλος.
ΕΙΧΕ τη μεγάλη τιμή, η τότε υπόδουλη από το 1878 στους Βρετανούς Κύπρος, εκατοντάδες Κύπριοι να σπεύσουν Εθελοντές και να μετάσχουν στις μονάδες του Ελληνικού Στρατού και πολλοί να θυσιαστούν πολεμώντας για την απελευθέρωση των αλύτρωτων αδελφών.
- Είχε την τιμή η Κύπρος, εκεί στη Θεσσαλονίκη να υπηρετήσει, Εθελοντής απλός τυφεκιοφόρος του απελευθερωτή Ελληνικού Στρατού, ο 40ετής Δήμαρχος Λεμεσού Χριστόδουλος Σώζος. Ένα περίπου μήνα προτού θυσιαστεί πολεμώντας για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, στον Προφήτη Ηλία της Αετοράχης στο Μπιζάνι.
- Αντιγράφουμε από το βιβλίο "Υπόδουλοι ελευθερωταί αδελφών αλυτρώτων - Επιστολές, Πολεμικά Ημερολόγια και Ανταποκρίσεις Κυπρίων Εθελοντών από την Ήπειρο και τη Μακεδονία 1912-1913", του Πέτρου Παπαπολυβίου, από τις επιστολές που έστελλε, το 1912, ο Σώζος, ο οποίος υπηρέτησε και ως ένοπλος φρουρός, εκεί στη Θεσσαλονίκη, των παραδοθέντων τουρκικών στρατευμάτων του αρχιστράτηγου Χασάν Ταξίν πασά:
- 6 Νοεμβρίου 1912: «Είναι η ώρα 11π.μ. Τώρα αφήκα το φυλάκειον προσκεκολλημένος από την 2αν μ.μ. της χθες. Εφθάσαμεν εδώ κατόπιν πολυώρου πορείας προς φύλαξιν οκτώ χιλιάδων αιχμαλώτων... Είμεθα 100 άνδρες. Εφύλαξα 5-6 μ.μ., 9-11 μ.μ., 3-5 π.μ., 9-10 π.μ... Τι θαυμάσιον θέαμα. Είχα έμπροσθέν μου την Θεσσαλονίκην φωτισμένην... και εις το πλευρόν μου 8 χιλιάδες αιχμάλωτοι Τούρκοι, άγριοι και βρωμεροί τρέμοντες από την πείναν. Θεέ μου τί δυστυχία!»...
- 11 Νοεμβρίου 1912: «Μέχρι της στιγμής ούτε άδειαν εζήτησα ούτε χάριν εκλιπάρησα. Είμαι γνωστός εις όλον τον λόχον ως Δήμαρχος, με σέβονται και με αποκαλούν κύριον, δεν εζήτησα όμως ποτέ καμμίαν υπηρεσίαν από κανένα, ούτε βοήθειαν. Μου επρότειναν να με απαλλάξουν της φρουράς και δεν εδέχθην. Οφείλω να δίδω το καλόν παράδειγμα. (...) Όλα όμως αυτά είναι ωραία... Η Θεσσαλονίκη δική μας, η πρωτεύουσα της Μακεδονίας ελληνική»...
- 12 Νοεμβρίου 1912: «Φεύγομεν τώρα διά την Ήπειρον όπως βοηθήσωμεν τας εκεί μεραρχίας προς κατάληψιν των Ιωαννίνων... Ευρίσκομαι εις την Β΄ Μεραρχίαν [...],Τί ωραίαι αναμνήσεις στην ζωή μου. Μετά την κατάληψιν της Θεσσαλονίκης και τα Ιωάννινα»…
- 25 Νοεμβρίου 1912: «Χθες απεβιβάσθημεν εις τους Αγίους Σαράντα της Ηπείρου. Απεβιβάσθην μεταξύ των πρώτων και υψώσαμεν την ελληνικήν σημαία μας, κινδυνεύσαντες ευτυχώς. Αύριον προχωρούμεν προς το Δέλβινον προς κυνήγιον των Τουρκαλβανών. Εβαπτίσθημεν στο πυρ»...
Προηγουμένως, ο Δήμαρχος Λεμεσού, μόλις έφθασε Εθελοντής στην Αθήνα, ένα μόνο «ρουσφέτι» ζήτησε προσωπικά από τον πρωθυπουργό και υπουργό των Στρατιωτικών Ελευθέριο Βενιζέλο:
Να διατάξει την κατάταξή του σε μάχιμη μονάδα των πρόσω. «Αν είμεθα ηγέται των υποδούλων λαών οφείλομεν διά του παραδείγματός μας και της θυσίας μας να τους παιδαγωγώμεν», έγραφε ο ίδιος στη σύζυγό του Ερμιόνη από τις 16 Οκτωβρίου 1912, την οποίαν κατατόπιζε και με τις εξής λεπτομέρειες:
- «Η στολή μου είναι από χακί μάλλινον με επωμίδες κόκκινες, έχω ένα γυλιό που έχω τα ρούχα μου, ζώνην με θήκας περιέχουσας εκατόν πεντήκοντα φυσίγγια, λόγχην και σακκίδιον που έχω το ψωμί και το τυρίν, ωραιότατον μανδύαν επίσης από χακί και όπλον μάνλιχερ»…
ΕΠΕΣΕ εθελοντικά πολεμώντας, απλός οπλίτης, με το πεντάσφαιρο επαναληπτικό τυφέκιο Μάνλιχερ 6,5 χλστ. στο χέρι, ο Δήμαρχος Χριστόδουλος Σώζος της Λεμεσού, 6η Δεκεμβρίου 1912, ημέρα Πέμπτη, στον Προφήτη Ηλία στο Μπιζάνι, στις επιχειρήσεις για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων.
Εκεί κοντά θυσιάστηκε εθελοντής πολεμιστής και ο 20χρονος φοιτητής στην Αθήνα Μιχαήλ Στιβαρός από τον Πεδουλά. Και πλήθος άλλοι.
- Εικοσιεννέα χρόνια αργότερα, στο ΕΠΟΣ ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑ, Μάρτιο 1941, λίγο βορειότερα, κοντά στο Τεπελένι της Βορείου Ηπείρου, στις νικηφόρες μάχες κατά των φασιστών Ιταλών εισβολέων του Μουσολίνι, έπεσαν μαχόμενοι εθελοντές πολεμιστές και οι Κύπριοι φοιτητές της Ιατρικής Λουκής Λιασίδης και Βαρνάβας Σερίφης από την Αμμόχωστο τού 39 Συντάγματος Ευζώνων, στο οποίο στρατεύτηκαν και οι περισσότεροι Κύπριοι φοιτητές των Αθηνών, ανάμεσά τους και οι κατόπιν εξοντωθέντες από τους Ναζιστές Κατακτητές Ροδίων και Μιλτιάδης Γεωργιάδης...
Comments