Ε Ν Ν Α Τ Η Αυγούστου 1956:
Δεύτερος στη σειρά απαγχονισμός. Τριπλός:
- Ανδρέας Ζάκος.
- Χαρίλαος Μιχαήλ.
- Ιάκωβος Πατάτσος.
Προηγήθηκε διπλός ο πρώτος, τρεις μήνες νωρίτερα, 10η Μαΐου 1956:
-Των πρωτομαρτύρων Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου.
Θ’ ακολουθούσε, 21η Σεπτεμβρίου 1956, ο τρίτος, ξανά τριπλός απαγχονισμός:
- Στέλιου Μαυρομμάτη, Ανδρέα Παναγίδη και Μιχάλη Κουτσόφτα.
Μονός και τελευταίος, 13η Μαρτίου 1957, του 18χρονου μαθητή ποιητή και ήρωα Ευαγόρα Παλληκαρίδη.
Η Αγχόνη που έστησαν οι Εγγλέζοι αποικιοκράτες στην επαναστατημένη από 1η Απριλίου 1955 αποικία τους, από το 1878, την Κύπρο.
Και τα Φυλακισμένα Μνήματα. Όπου, μαζί με τους Εννέα Απαγχονισθέντες έθαψαν εν κρυπτώ και τους ήρωες Μάρκο Δράκο 18.1.1957, Γρηγόρη Αυξεντίου 3.3.1957, Στυλιανό Λένα 28.3.1957 και Κυριάκο Μάτση 19.11.1958.
Για ν’ ανακόψουν την ένοπλη απελευθερωτική πάλη της ΕΟΚΑ του κυπριακού λαού. Εναντίον του οποίου φρόντισαν κιόλας να ενορχηστρώσουν δολίως την Τουρκία. Και να επιστρατεύσουν τους αιμοβόρους της ηγεσίας της τουρκικής μειονότητας.
Α Γ Γ Λ Ι Α ! Ηγέτιδα, μια δεκαετία πιο πριν, του αγώνα των ελευθέρων λαών κατά του Ναζισμού και του Φασισμού. Που δεν δίστασε ν’ αντιγράψει τις μεθόδους των για να καταπνίξει τη λευτεριά των Κυπρίων – που η ίδια τούς την είχε υποσχεθεί – και για να κρατήσει σκλαβωμένη αποικία και βάση της το νησί.
Δεν το χωρούσε το μυαλό, φαίνεται, ούτ’ εκείνου του Βρετανού ταγματάρχη, που ‘πιασε τον τραυματισμένο Ζάκο και τον Μιχαήλ, στην ενέδρα της 15ης Δεκεμβρίου 1955.
Ο Εγγλέζος ταγματάρχης είχε πολεμήσει νεαρότερος μια δεκαετία νωρίτερα στον Β΄ Παγκ. Πόλεμο με τις μονάδες των SAS καταδρομέων, συμπολεμιστής Ελλήνων Ιερολοχιτών κατά των Γερμανών στη Β. Αφρική και στην Ελλάδα.
Βρέθηκε στην αδέξια ενέδρα που έστησαν, με της καρδιάς το πύρωμα, άπειροι, ανεκπαίδευτοι, μισοπλισμένοι, αντάρτες της νεοσύστατης ΕΟΚΑ 15.12.1955 στο Μερσινάκι των αρχαίων Σόλων. Όπου θυσιάστηκε ο πρώτος σε μάχη αντάρτης της ΕΟΚΑ Χαράλαμπος Μούσκος.
Και αιχμαλώτισε εκεί τον Αντρέα Ζάκο και τον Χαρίλαο Μιχαήλ.
Κι όταν τους ρώτησε «γιατί» και τ’ αποκρίθηκαν «για τη λευτεριά», παλάβωσε!
«Μα, για τη λευτεριά πολέμησα κι εγώ, με Έλληνες συμπολεμιστές», είπε.
Δεν το χωρούσ’ ο νους του!
Δεν ήξερε, ίσως, το βάθος της βρετανικής πολιτικής για την Κύπρο.
Από τον Μπέντζαμιν Ντισραέλι και τον Χάρολντ Μακμίλλαν ως τον κάθε ένοικο του Νούμερου 10 της Ντάουνινγκ Στρήητ;
Ο Μάριος Τόκας, που έκαμε τραγούδια και τις ύστατες προ της Αγχόνης επιστολές του μελλοθάνατου Ανδρέα Ζάκου, το ήξερε, Ψυχή τε και Σώματι, πάρα πολύ καλά:
- Φερμένο μέσα από τους ελληνικούς αιώνες, ακέραιο, φρέσκο κι ανόθευτο. «Εύδαιμον το ελεύθερον, το δε ελεύθερον το εύψυχον». Και, «ελευθερίης γλιχόμενοι», «ου φεισόμεθα της ζωής ημών».
- Επειδή, «τ’ αληθινό μπόι του ανθρώπου μετριέται πάντα με το μέτρο της λευτεριάς».
Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένης και των Ελλήνων, Ζάκου, Μιχαήλ και Πατάτσου τα Ιερά. Όπως οι ίδιοι το έψαλλαν, με τον Εθνικό μας Ύμνο, καθώς ανέβαιναν στο ικρίωμα, σαν σήμερα πριν 67 χρόνια.
Λάζ.Α.Μαύρος
Comentários